کمپین #سبزیـنوروز
احسان میرزائی: می توان به جای سبزه نوروز که روز سیزده دور می اندازیم، سبزی نوروز کاشت و دور نینداخت!
کاشتن سبزی نوروز باعث هدر رفتن حجم قابل توجهی از گندم، به عنوان یک محصول استراتژیک و دیگر دانه های خوراکی با ارزش می شود.
این پیشنهاد محیط زیستی، کاربردی و در راستای حفاظت از آب، جانوران، دانه های خوراکی و پایدار ماندن شادابی و نشاط نوروزی در خانه ها و طبیعت است.
به جای سبزه نوروز، سبزی نوروز پرورش دهیم؛ ما می توانیم کاهو، تربچه، انواع کلم، گوجه فرنگی، فلفل رنگی، تره، شاهی، شنبلیله، ریحان، جعفری و… را از همین امروز در آپارتمان های خود بکاریم، پرورش دهیم و نوروز را با طعم و مزه ای متفاوت تجربه کنیم.
راهنمایی استفاده از هشتگ=# : لطفا در توضیحات عکس های خود کلید واژه توافقی #سبزی_نوروز را تایپ کنید. این کار باعث می شود عکس شما در کنار ده ها و بلکه صد ها عکس دیگر با همین موضوع در یک صفحه جدا گانه قرار بگیرد، حتی می توانید عکس سبزی نوروز دیگران را ببینید و به تبادل تجربه و اطلاعات بپردازید.
راهنمایی کاشت سبزی نوروز: در عکس پایین است. این عکس برشی از روزنامه همشهری است و توضیحات کافی در مورد تهیه بذر و وسایل مورد نیاز و کاشت بذر و نگهداری در آن آمده است.
آموزش کشت سبزی در خانه
روزنامه همشهری- فاطمه محمدی: زندگی شهرنشینی و تراکم جمعیت در شهرهای پرجمعیت و به‌طور کلی زندگی آپارتمان‌نشینی عده‌ای از علاقه‌مندان به سبزیکاری را از این موهبت آرامش‌بخش محروم کرده است اما شاید شما ندانید که هر کس در هر شرایطی می‌تواند با امکانات بسیار کم برای ایجاد یک محیط دوست‌داشتنی و آرام‌بخش و البته تغذیه سالم، هر نوع سبزی‌ای را در آپارتمان خود پرورش بدهد.
اگر شما هم تمایل به انجام این کار دارید می‌توانید در این روزهای آخر سال مقدمات این کار را فراهم کنید و همین‌جا اطلاعات لازم را به‌دست بیاورید.
برای شروع کاربه این وسایل نیاز دارید:
بذر، خاک استاندارد، گلدان مناسب، دستکش، آبپاش کوچک، بیلچه و الک تنها ابزارهای کاشت سبزی در آپارتمان هستند. البته اینها ابزار استاندارد برای کار کردن هستند و می‌توان از وسایلی که در منزل در اختیار دارید نیز به جای آنها استفاده کنید، مثلا از قاشق به جای بیلچه. ولی بهتر این است که برای کار با خاک و گلدان ابزاری مخصوص و جداگانه تهیه کنید. نکته مهم این است که در انتخاب بذر مناسب و خاک استاندارد از راهنمایی فروشندگان محصولات کشاورزی استفاده کنید تا به مرور زمان قدرت تشخیص آنها را به‌دست آورید و در واقع خودتان باغبان خبره‌ای شوید.
عمق گلدان مهم‌تر از جنس آن است:
خوشبختانه بذر بیشتر سبزیحات در هر شرایطی پرورش می‌یابند. معمولا هم جنس گلدان برای رشد آنها تفاوت چندانی نمی‌کند. جعبه‌های چوبی، سطل‌های پلاستیکی، گلدان‌های بزرگ و کوچک، انواع ظروف مایع ظرفشویی و بطری‌های نوشابه خانواده برای این منظور مناسبند. موضوع مهم، عمق گلدان و دفعات آبیاری به موقع آنهاست. برای مثال حداقل عمق گلدان برای کاهو، تربچه و تمام سبزیجات ریشه کوتاه ۱۰سانتی‌متر است. جعبه‌هایی با عمق ۱۵سانتی‌متر برای کشت انواع کلم قمری، هویج‌فرنگی و همچنین بذر سبزیجات به‌کار می‌رود. جعبه‌هایی با عمق ۲۵سانتی‌متر برای پرورش گیاهان خانواده کلم و کلم بروکسل و مشابه آن است. بذر هر نوع سبزی مانند تره، شاهی، شنبلیله، ریحان، جعفری، گوجه‌فرنگی، فلفل رنگی، حتی کدو و بادمجان را در هر زمان و هر فصلی می‌توان در آپارتمان چه در بسترهای خاکی و چه غیرخاکی کاشت.
در انتخاب بذرها دقت کنید:
اگر در بهترین خاک و زمین حاصلخیز بذر نامرغوب کاشته شود و همه مراقبت‌های لازم نیز رعایت شود، نتیجه‌ای عاید نمی‌شود. به‌همین دلیل باید نهایت دقت در تهیه و انتخاب بذر مرغوب و اصلاح‌شده صورت بگیرد؛ به‌طوری که بذر انتخاب شده باید دارای مشخصات کامل جنس و رقم مورد نظر و عاری از آفات و بیماری‌ها و گرد و خاک و تخم علف هرز باشد.
با توجه به اینکه روی پاکت‌های بسته‌بندی شده بذرها، مقدار مصرف در هر مترمربع و تاریخ انقضای مصرف آن نوشته شده، باید هنگام خرید و قبل از استفاده به این دو نکته دقت کنید.
چگونه از سلامت بذر مطمئن شویم؟
با تمام این احوال باز هم برای اطمینان بیشتر از سالم بودن بذر، ۲یا ۳عدد بذر خریداری شده را در دستمال کاغذی یا پارچه آستری قرار داده و برای ۲یا ۳روز دستمال را با اسپری‌کردن آب مرطوب نگه دارید. اگر در این مدت بذرها جوانه زدند بنابراین بذر سالم است و اگر در مراحل بعدی کاشت، بذرهای خریداری شده سبز نشدند، اشتباهی در کار بوده است. بدیهی است بذرهایی که در دستمال سبز نشده، قابلیت کاشتن را ندارد و باید بذر مرغوبی جایگزین آن شود. درصورت سالم بودن بذر، آنها را یک تا چند روز با توجه به نوع بذر داخل آبی که هوای کافی وارد آن شود خیس کنید تا پوسته آن کمی نرم شود. بذرهای خریداری شده را با توجه به بزرگی، کوچکی و نیز ضخامت پوست آن در آب قرار داده تا کمی پوست آن نرم شود؛ به‌عنوان مثال بذر شاهی و جعفری به‌مدت ۲ ساعت و باقلا و لوبیا به‌مدت۴ ساعت باید در آب برای آماده شدن جهت کاشت قرار گیرند.
کاشت سبزی در گلدان
هنگام کاشت بذر در گلدان یا فلاورباکس و یا یک جعبه چوبی باید به نکاتی توجه کرد. برای این کار از گلدان‌هایی که به شکل مکعب مستطیل هستند و عمق کمتری دارند استفاده می‌شود چرا که برای کاشتن بذر در خانه بسیار مناسب‌تر و راحت‌تر هستند.
در این روش نیز ابتدا بذرها را روز قبل از کاشت در آب ولرم ریخته و بین ۸ ساعت تا ۳ روز مجاز هستید آنها را در آب نگه دارید تا متورم شوند. سپس خاک مناسبی را انتخاب و آن را الک کرده و به ارتفاع حداقل ۱۵ سانتی‌متر در یک گلدان که زهکش داشته باشد بریزید.
بذرها را از آب خارج کنید و به روی یک پارچه یا روزنامه قدیمی منتقل کنید تا نم آنها گرفته شود. سطح خاک را کوبیده و صاف کنید و بذرها را به‌صورت فاصله‌دار روی سطح خاک پاشیده و روی بذرها را با کمی خاک بپوشانید.
نکته قابل توجه این است که اگر سایز بذر۲ میلی‌متر باشد، حداکثر ۲ میلی‌متر باید روی آن با خاک پوشانده شود. در مرحله بعد، سطح مقطع گلدان را با یک برگ روزنامه بپوشانید تا بذرها دقیقا زیر روزنامه قرار بگیرند و با یک آبپاش کوچک به‌صورت روزانه ۲ تا ۴ بار روی روزنامه آب بریزید تا سطح آن کاملا خیس شود و گلدان را ۲ تا ۵ روز در گرم‌ترین جای ممکن قرار دهید.
میزان دمای سبزی چقدر باشد؟
می‌توان گلدان آماده شده را دور از نور و در جای تاریک نگه‌داشت تا سبزی‌ها ۲ تا ۳ میلی‌متر رشد کنند و روزنامه روی خاک آرام‌آرام بالا بیاید. ایده‌آل‌ترین درجه حرارت برای کاشت بذر سبزی، به‌طور کلی بین ۸ تا ۱۶ درجه سانتی‌گراد است.
زغال در گلدان؛ سد بیمار شدن سبزی خانگی
هر چه نور بیشتری به سبزی‌ها برسد بهتر است اما اگر چنین فضایی در آپارتمان وجود نداشت، می‌توان از لامپ‌های فلورسنت استفاده کرد. بعد از الک کردن خاک، مقداری زغال در خاک بریزید تا وجود کربن مانع از بیمار شدن گیاه بشود.
کودهای ارگانیک خانگی درست کنید
تفاله خشک‌شده چای، پودر استخوان و خاکستر چوب جزو کودهای ارگانیک محسوب می‌شوند. بعد از گذشت حدود ۲ هفته به گیاه کود بدهید و ترجیحا از کود طبیعی استفاده کنید. اگر تمام این مراحل به درستی انجام شود بعد از گذشت حدود ۲ هفته سبزی‌های شما آماده خوردن می‌شوند.
مخلوط آب و الکل سم مورد نیاز سبزی خانگی
راه‌های زیادی برای پیشگیری از آفت‌زدگی گیاهان وجود دارد؛ مثلا می‌توان یک گلدان گیاه جعفری یا گل همیشه بهار را کنار گلدان سبزیجات گذاشت چراکه با این روش تا ۶۰ درصد از بیمار شدن گیاه و حمله شته‌ها جلوگیری می‌شود.
خاک شما باید این ویژگی‌ها را داشته باشد
خاک سبزیکاری شما نه باید سخت و کاملا رسی باشد که آب در آن جمع شود و نه خیلی هم ماسه‌ای که آب به سرعت در آن فرو برود یا از زیر جعبه یا گلدان بلافاصله خارج شود.
خاکی برای سبزیکاری مناسب است که در آن نشای گل به خوبی عمل آید، در این خاک سبزی هم به خوبی رشد می‌کند.
خاک باغچه‌هایی که هر ساله کشت می‌شوند و معمولا سیاه رنگ هستند، بهترین خاک برای کشت سبزی هستند.
خاک آوار که مخلوطی از کود حیوانی پوسیده و خاک برگ است، خاک مناسبی است که حدود ۲ بیل کود حیوانی پوسیده نیز برای یک مترمربع این ترکیب کفایت می‌کند. پس از سبز شدن بذرها، دادن یک لایه کود حیوانی یا کود شیمیایی مناسب است.
نکته ۱
برای تمیز کردن گلدانی که خاک آن را خالی کرده‌اید ولی هنوز جرم دارد، لازم است آن را ابتدا با آب سرد بشویید و سپس محلول غلیظی از سرکه و نمک را داخل گلدان بریزید و مدتی صبر کنید، تا اینکه جرم‌ها از دیواره گلدان جدا شود.
نکته ۲
سهعامل مهم حرارت، رطوبت و هوای مساعد موجب سبز شدن بذرها می‌شوند. به همین دلیل برای کشت در منزل حتی‌الامکان از کاشت ردیفی استفاده کنید تا عملیات زراعی نظیر وجین، سمپاشی، کنترل علف‌های هرز و چیدن محصول آسان‌تر و راحت‌تر انجام شود.
منبع: روزنامه همشهری - سرویس خبری: زندگی -مهارت‌ها، فاطمه محمدی ۸ بهمن ۱۳۹۳
http://www.hamshahrionline.ir/details/285621
#احسان_میرزائی
چهارشنبه - ۲۹ - بهمن - ۱۳۹۳