ترفندهایی برای مدیران تلگرامی
پایگاخ خبری و تحلیلی زیست بوم/احسان میرزائی*: افزایش تعداد اعضای کانال و گروه بسیار خوب است اما اگر محتوای ارائه شده همانی باشد که در ده ها کانال و گروه دیگر منتشر شده، باعث فرار مخاطبان از لیست اعضای شما و حتی از محیط زیست دور می شوند. البته نباید فراموش کرد که تمام اعضا پیام ها را نمی خوانند و گاهی فقط پیام های جدید را رد می کنند. پس باید به دنبال راه چاره باشیم تا بتوانیم توجه تمام اعضا را به موضوع جلب کنیم و باعث رضایت آن ها شویم.
به کانال هایی که اعضای زیادی دارند بروید و شیوه کار شان را بررسی کنید. برای نمونه بی بی سی فارسی با زیرکی خاصی در طول روز پیام منتشر می کند. گاهی به صورت چند بخش صبح گاهی، نیم روزی و شام گاهی و پاره ای از اوقات به طور اتفاقی یا خبر فوری، حتی برخی وقت ها مانند یک کانال عادی اخبار منتشر می کند. البته شاید کانال بی بی سی چند مدیر داشته باشد و در شیفت های کاری متفاوت سلیقگی عمل کنند. اما در کل می دانند که نباید مخاطب را با ارسال انبوهی از پیام خفه کرد؛ و اخبار را با تیتر+لید+آدرس مستقیم+یا منبع خبر (به نقل از...) منتشر می کنند.
مدیریت گروه و کانال در تلگرام و شبکه های ارتباطی مستلزم آگاهی و آشنایی با برخی دروس تخصصی در رشته های مختلف حوزه ارتباطات و رسانه است. یک مدیر تا از ارزش های خبری و عناصر خبری که از اصول اولیه خبرنگاری است آگاه نباشد نمی تواند مفهوم را به خوبی منتقل کند. البته برخی مدیران در آزمون و خطا تجربه های مفیدی کسب کرده اند.
سعی کنید خودتان تولید کننده محتوا باشید و با استفاده از عناصر خبری و شناسایی ارزش خبری تمام پرسش هایی را که بعد از شنیدن یک خبر در ذهن مخاطب شکل می گیرد را پاسخ دهید. ارزش های خبری به نوعی دامنه انتشار اخبار را تعیین می کند. معمولا توجه افراد بیشتر به حوادث و رویداد های شگفت انگیز جلب می شود. اخباری که عدد و رقم و مجاورت در آن بیشتر باشد محدوده انتشاری بیشتری خواهد داشت.
کار سختی نیست، به این فکر کنید که مخاطب محتوای تولیدی شما چه کسانی هستند، بچه محل ها؟ روستاییان؟ همشهری ها؟ هم استانی ها؟ هموطنان؟ پس برای خود شاخصی تعیین کنید و هر محتوا را با توجه به نوع مخاطب در یک بسته بندی تمیز و بدون حواشی و استیکر های اضافه به جامعه هدف خود ارائه کنید. برای دیدن نمونه کار می توانید در کانال های تلگرامی
یا
عضو شوید.
بسته بندی و تفکیک حوزه انتشار پیام، نشانه رعایت حقوق مخاطب است و شما به او اجازه انتخاب داده اید. مخاطب متوجه این نظم و احترام می شود.
کانال و گروه ها بدون مخاطب ارزشی ندارند، متون آموزشی و خبری را در فواصل زمانی مناسبی منتشر کنید؛ تا مخاطب فرصت دیدن، فکر کردن به آن و تصمیم گیری برای خواندن یا نخواندن متن را داشته باشد.
در تقویم محیط زیستی، ملی و... جستجو کنید. رویداد ها را در برگه ای جدا نوشته و در جایی مناسب که همیشه جلوی چشم باشد قرار دهید. برای تولید محتوا با علم به رویداد های هفته بعد یا ماه بعد به دنبال برگزاری کارگاه، برنامه محیط زیستی و... باشید و فراخوان آن را از چند روز قبل تهیه کرده و در کانال و گروه خود منتشر کنید.
برای انتشار محتوای تولیدی(گزارش، خبر، فراخوان و...) یک یا چند فرمول کلی داشته باشید و از آن پیروی کنید.
ابتدا سایت یا وبلاگی تاسیس کنید، شاید تلگرام همین امروز فیلتر شد یا شرکت اش رویه را تغییر داد و پولی شد! پس سایت و وبلاگ آرشیو نسبتا امنی است. متن اخبار، گزارش، آموزش خود را به طور کامل در پست های مجزا در سایت یا وبلاگ خود قرار دهید. آن منبع و مرجع محتوای منتشر شده خود قرار دهید.
برای نمونه سایت ارتباطات و محیط یست در آدرس
ofmedia.ir سپس برای ارسال محتوای خود در کانال یا گروه از چنین فرمولی استفاده کنید:
تیتر+ آدرس (کوتاه شده در سایت یون یا...) + شناسه کانال خودتان
نکته: هنگام قرار دادن پست در وبلاگ یا سایت خود توجه داشته باشید که عنوان آن را یک یا دو کلمه انتخاب کنید. چون اگر فارسی نوشته باشید ناگهان آدرس شما طولانی می شود. اما اگر چنین شد حتما حتما از کوتاه کننده های آدرس استفاده کنید و آدرس را کوتاه کرده و سپس پیوست پیام مورد نظر کنید.
باز تاکید می کنم که کانال و گروه در شبکه های ارتباطی صرفا یک [کانال ارتباطی] هستند و نباید تکیه شما به آن باشد. ارجاع مخاطب به منبع که سایت یا وبلاگ شما است امنیت خاطری همیشگی برای خودتان دارد. البته ملاکی برای رزومه کاری تان هم است.
به هر حال آدمیزاد هستیم و در یک دنیای واقعی نفس می کشیم و غذا می خوریم، خرج زندگی + روزمرگی های فردی وجود دارد؛ اگر فرصت کافی برای مدیریت گروه یا کانال ندارید از افراد مطئن و موثق یاری بگیرید و به طور مشارکتی کانال و گروه را اداره کنید. قوانین گروه و کانال را با یکدیگر مرور کنید و از دیدگاه هم استفاده کرده و به توافق برسید تا بهتر بتوانید همکاری کنید.
اما آیا یک مدیر هر دقیقه و هر ساعت باید پست منتشر کند؟ یا اگر مدیر نتوانست در طول روز پست ارسال کند، وقتی آنلاین شد باید ده تا پست ارسال کند؟
پاسخ پرسش اول بستگی دارد که مدیران تا چه حد مخاطبان خود را می شناسند و بر اساس نیاز فکری و توجه آن ها باید یک روند متعادل در ارسال پیام را پیش بگیرند.
پاسخ پرسش دوم خیر، شاید آن لحظه که مدیر آنلاین می شود فکر کند که در طول روز کم کاری کرده و الآن باید جبران کند، اما حقیقت این است که باز باید به حوصله و میزان توجه مخاطب خود دقت داشته باشد. چه بسا ارسال یک پیام مفید، از ارسال ۱۰ پیام مفید موثرتر باشد.
اما شاید برخی مخاطبان در طول هفته گرفتار روزمرگی بوده اند، شما هر هفته برای شب جمعه یا روز جمعه فقط یک پست از محتوای تولیدی سمن خود در طول هفته گذشته تهیه کنید؛ پیشنهاد می شود در روز های تعطیل به چنین پستی بسنده کنید، تا هم خودتان هم مخاطبان استراحت کرده باشید. صرفا اگر خبری مهم و فوری بود منتشر کنید. اما روند کار ساده است، برای نمونه در یک پیام بنویسید:
گزارش فعالیت های کانال گیچ @gich120 در هفته ای که گذشت:
سپس تیتر اخبار، گزارش، آموزش و... را به تفکیک و با فاصله یک خط در میان فهرستی بیاورید.
در انتها مخاطب را ارجاع دهید به سایت سمن و انجمن خود. ( حتی می توانید آدرس مستقیم هر خبر را کوتاه کرده و جلوی هر تیتر بنویسید)
شناسه کانال یا آدرس گروه خود را به عنوان منبع تلگرامی در آخر قرار دهید. قطعا افراد با دیدن این نظم و سلیقه جذب کانال و گروه شما می شوند.
گاهی حتما نباید مخاطب را به سایت ارجاع داد و شرایط بحرانی یا فوریت پیام را در نظر بگیرید و تیتر+لید را بنویسید و ارسال کنید تا مخاطب سریع از ماجرا مطلع شود، اما شما به عنوان منبع انتشار پیام مسئول افکار عمومی هستی و باید برسی های لازم را انجام دهید، مبادا اخبار کذب و شایعه ای را به عنوان خبر کار کنید.
لید به زبان ساده: لید اصل خبر است، معمولا شما در لید متوجه کلیت خبر می شوید، این که چه شده؟ چرا؟ کجا؟ چگونه؟ و... در لید می آید.
گاهی به منظور ایجاد وحدت موضوعی و انسجام پیام و همینطور انتقال سریع و تاثیرگذاری بیشتر از #عکسخبر یا داده نما استفاده کنید. نمونه اش را اوایل سال برای گروه حمایت از حیوانات کوشیاران همزیستی تولید کردیم.
توجه ویژه ای به حق مالکیت معنوی خودتان و دیگران داشته باشید. همانقدر که شما برای تولید محتوا تلاش می کنید دیگران هم تلاش می کنند؛ در تلگرام امکان ارجاع دادن یا فروارد کردن وجود دارد، پس پست های مورد نظر خود را به این شیوه مستقیما از کانال یا شناسه افراد ارجاع دهید. همیشه قبل از ارسال پست محتوای تولیدی تان در کانال چک کنید که شناسه کانال یا لینک گروه خود را نوشته باشید.
برای فعالیت های خود موضوع مشخصی را انتخاب کنید و به مخاطب خود بگویید که قصد انتشار چنین محتوایی را در کانال و گروه دارید. با این روش باز به مخاطب حق انتخاب و فرصت می دهید؛ مخاطب با توجه به علاقه و نوع دغدغه خود یا عضو می شود و یا عضو نمی شود.
با افراد سود جویی که به نوعی دزد مجازی به حساب می آیند برخورد جدی کنید. شوربختانه برخی مدیران کانال ها و گروه ها با دزدین محتوای تولیدی دیگر گروه ها و کانال ها و درج نام خود زیر پست ها در حال جذب مخاطب هستند. شک نکنید این گروه ها هیچ احترامی و حقی برای مخاطب و تولید کننده محتوا قائل نیستند.
مردم به ما اعتماد کرده اند، ما در مقابل افکار عمومی و توده ای که در کنار ما راه افتاده اند مسئولیت داریم، پس باید در چنین مواقعی از حقوق جامعه مجازی در برابر چنین مفسدانی دفاع کنیم. با شناسایی این افراد و کانال های شان ضمن هشدار به مخاطبان خود به افراد خاطی تذکر داده و حتی از گروه و کانال خود اخراج شان کنید.
گاهی ادمین نباشیم: خودمان را جای مخاطب بگذاریم. در تعداد زیادی کانال و گروه عضویم و برخی از آن ها تند و تند کنتور می اندازد که واقعا اعصاب خرد کن است. من خودم به شخصه از چند کانال و گروه مفید و حتی جمع دوستان به دلیل ارسال چن تکه ای پیام خارج شدم.
پس پست ها را پس از انتشار در کانال و گروه خود تند و تند در تمام گروه های موازی منتشر نکنید. شما قصد دارید فعالیتی را برجسته کنید، اما این کار نتیجه منفی دارد و باعث می شود از حساسیت چشم و فکر مخاطبان نسبت به پیام های این چنینی کاسته شود. ضد تبلیغ تاثیر شومی بر فعالیت های محیط زیستی دارد. در حالی که تلاش ما جلب توجه است، ارسال زنجیره ای اخبار ناگوار و... ممکن است باعث بی تفاوتی در مخاطبان شود.
اما چرا پیام منسجم ارسال کنیم؟
کافیست تعداد پیام های ارسالی خود را در تعداد اعضای گروه یا کانال ضرب کنیم تا متوجه بشیم تیری که از چله کمان ما رها شده به چند صد و گاهی چند هزار گوشی اصابت می کند. تیری هم که از کمان جست دیگر به کمان باز نمی گردد. پس باز تاکید می کنم برای خود سایت و وبلاگی داشته باشید و از تلگرام به عنوان درگاهی ارتباطی با مخاطب و هم وندان خود استفاده کنید. اگر هم پستی مشکل داشته باشد خیلی راحت در سایت و وبلاگ می توانید پست مربوطه را ویرایش کنید.
* کارشناس ارشد ارتباطات و فعال محیط زیست